Złamanie kości kopytowej. Pierwsza pomoc
Zmiany, które dokonały się w dziedzinie transportu oraz mechanizacji rolnictwa, miały bezpośredni wpływ na sposób użytkowania koni. Pojawienie się maszyn rolniczych i samochodów sprawiło, że konie zaczęły być wykorzystywane stricte rekreacyjnie oraz do celów sportowych. Niestety nowe zadania również wiążą się z dużymi wymaganiami dotyczącymi wytrzymałości i siły koni, co prowadzi do występowania kontuzji. Jedną z najczęstszych kontuzji, którą zajmuje się ortopedia koni jest złamanie kości kopytowej.
Przyczyny schorzeń kończyn koni
Złamania kości kopytowej najczęściej występują u koni sportowych. Ich przyczyną jest nadmierny wysiłek fizyczny podczas treningu, zawodów lub wyścigów. Niewystarczający czas odpoczynku i regeneracji oraz niedopasowanie obciążeń prowadzą do pojawienia się mikrourazów, które z czasem przekształcają się w urazy objawiające się kulawizną. Drugą, istotną przyczyną kontuzji koni są źle wykształcone elementy anatomiczne układu ruchu, które mogą wynikać z dziedzicznych wad genetycznych. Uraz ortopedyczny może być także spowodowany wypadkiem nagłym. W celu prawidłowego zdiagnozowania schorzenia ortopedycznego stosuje się różnego rodzaju badania. W pierwszej kolejności wykonywane jest szczegółowe badanie kończyn konia – badanie w ruchu i próby zginania stawów. Następnie można zrobić obrazowe RTG, USG, scyntygrafię, artroskopię oraz badanie wskaźników biochemicznych krwi, które pozwalają nakreślić predyspozycje do powstania schorzenia.
Pierwsza pomoc przy złamaniu kości kopytowej
Złamanie kości kopytowej częściej dotyczy kończyn piersiowych, w znacznie mniejszym stopniu miednicznych. Może być pojedyncze lub złożone, otwarte lub zamknięte. Najczęściej powstaje na skutek urazów, uderzenia kopytem w twardy przedmiot lub o twardą i nierówną powierzchnię. Bezpośrednio po urazie pojawia się kulawizna, która narasta, a koń zupełnie nie obarcza uszkodzonej kończyny. Może pojawić się obrzęk w okolicy korony, a badanie czułkami kopytowymi wywołuje silną reakcję bólową. Wyczuwalne jest zwiększone tętnienie tętnic palcowych jak również wzrost ciepłoty puszki kopytowej. Brak wprowadzenia szybkiego leczenia może skutkować zwyrodnieniem stawu kopytowego. Postępowanie polega na założeniu opatrunku ochronnego oraz zapewnieniu miękkiej ściółki. Znieczulenie okołonerwowe nerwów podeszwowych zmniejsza kulawiznę, ale nie znosi jej całkowicie. W diagnostyce kluczowe jest badanie radiologiczne. Należy wykonać zdjęcia w kilku projekcjach, aby dokładnie określić linię złamania. Gdy złamanie nie przebiega wewnątrzstawowo stosuje się leczenie konserwatywne, czyli okucie konia zamkniętą podkową. W przypadku złamań śródstawowych stosuje się natomiast zabieg operacyjny, polegający na zastosowaniu śruby dociskowej. To leczenie jest wspomagane kuciem ortopedycznym.